Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yatırımcıların makro ekonomik temelleri ve hikayesi olan ülkelere yönelme eğiliminde olduğunu ifade etti. Şimşek, “Türkiye, bu bağlamda pozitif ayrışacak ülkelerin öncülerinden biri olarak öne çıkıyor.” dedi.
Şimşek, Erzurum’da gerçekleştirilen Palandöken Ekonomi Forumu’na videolu mesaj ile katıldı. Forumun, ticaret savaşları sonucu ortaya çıkan yüksek belirsizlik ortamında yapıldığını kaydeden Bakan, küresel ekonominin uzun vadeli yapısal zorluklarla karşı karşıya bulunduğunu belirtti. Dünya genelinde korumacılığın yanı sıra yaşlanan nüfus, yapay zeka ve iklim krizi gibi sorunların etkili olduğunu vurgulayan Şimşek, söz konusu gelişmelerin küresel büyümeye dair aşağı yönlü risk oluşturduğunu ifade etti.
Türkiye ekonomisine yönelik iyimserliği destekleyen güçlü nedenlerin bulunduğunu belirten Bakan Şimşek, Mayıs 2023’ten bu yana yürütülen istikrar ve reform programı ile dış kırılganlıkların azaltıldığını, şoklara karşı direncin artırıldığını ve makro finansal istikrarın güçlendirildiğini dile getirdi. Sürdürülebilir yüksek büyüme için sağlam bir zemin oluşturulduğunu ifade eden Şimşek, programın sağladığı avantajların yanı sıra küresel yapısal sorunlara karşı da önemli fırsatlar sunduğunu kaydetti.
Mehmet Şimşek, korumacılığın küresel ticaretin en büyük tehditlerinden biri olduğunu ve 2008 küresel finans krizinden bu yana korumacılığın arttığını belirtti. Kriz öncesine kıyasla ticaret kısıtlarının 11 katına çıktığını vurgulayan Şimşek, bu korumacı politikaların büyük ölçüde ABD ve Çin arasındaki rekabetten kaynaklandığını aktardı.
Bakan, “Türkiye, artan korumacı politikalara karşı benzer ülkelerle kıyaslandığında daha dirençli bir konumda.” dedi ve bunun iki temel sebebini sıraladı. İlk olarak, ihracata olan bağımlılığın düşük olduğuna dikkat çekti ve ekonominin ana motorunun iç talep olduğunu vurguladı. Mal ihracatının milli gelir içindeki payının yaklaşık yüzde 20 düzeyinde olduğunu belirtti.
İkinci olarak, dış ticaretin büyük bir kısmının dost ülkelerle yapıldığını söyleyen Şimşek, Avrupa Birliği de dahil olmak üzere 54 ülke ile serbest ticaret anlaşmasının bulunduğunu kaydetti. Toplam ihracatın yüzde 62’sinin korumacılıktan etkilenmediğini ve 30 trilyon dolarlık geniş bir coğrafyaya entegre olduklarını belirtti.
Bakan Şimşek, Türkiye’nin hizmet ihracatındaki güçlü konumunu vurgulayarak, turizm, yurt dışı müteahhitlik ve eğitim alanlarında bölgesinin lider ülkeleri arasında yer aldığını ifade etti. Ayrıca, Türkiye’nin imalat sanayisinin de bölge için ana üretim üssü olduğunu belirterek, büyük ölçekli altyapı ve lojistik projeleriyle bu avantajların daha da güçlendirileceğini söyledi. Orta Koridor ve Kalkınma Yolu projelerinin bu hedef doğrultusunda kilit öneme sahip olduğunu belirtti.
Artan borçluluğun yapısal bir risk oluşturdunun altını çizen Şimşek, Türkiye’nin toplam borçluluk oranının milli gelirin yalnızca yüzde 93’ü olduğunu vurgulayarak, benzer gelişmekte olan ülkelerde bu oranının yüzde 245 seviyelerinde olduğunu kaydetti. Türkiye’nin büyümesini engelleyen borç kaynaklı bir engel olmadığını ifade eden Bakan, piyasalardaki dalgalanmalar sona erdiğinde Türkiye’nin güçlü temellerinin yatırımcıların ilgisini çekeceğini belirtti.
Gelişmekte olan ülkelerin yatırımcılar tarafından daha riskli görüldüğünü söyleyen Mehmet Şimşek, bu durumun geçici olduğunu düşündüklerini ve zamanla yatırımcıların yeniden Türkiye’nin makro ekonomik temellerine odaklanacaklarını vurguladı.
Demografik dönüşüm ve yaşlı nüfus oranının küresel ölçekte önemli bir meydan okuma olduğunu kaydeden Şimşek, Türkiye’nin önünde 15-20 yıllık bir fırsat penceresi bulunduğunu ve kadınların işgücüne katılım oranının artırılması yönünde reformları hızlandırdıklarını belirtti. Ayrıca, yapay zeka ve robot teknolojileri alanındaki gelişmelerin global ekonomiyi etkileyeceğini vurguladı. Türkiye’nin, yapay zekaya hazırlık endeksinde gelişmekte olan ülke ortalamasının üzerinde olduğunu ifade etti.
Şimşek, bu potansiyeli en iyi şekilde değerlendirmek amacıyla altyapıyı güçlendirdiklerini belirterek, “Bunun için önümüzdeki dönemde fiber kapasitemizi artıracağız.” dedi. Ayrıca, büyük veri merkezleri ve yeni enerji kaynaklarına yönelik yatırımların hızlandırılacağını kaydetti.
İklim değişikliğinin Türkiye için de büyük bir tehdit olduğunu ifade eden Şimşek, bu sorunun üstesinden gelebilmek için birçok sektörde yatırımlara hız verildiğini belirtti. “Uyguladığımız program sayesinde, mevcut avantajlarımızı kalıcı kılmak istiyoruz.” diyen Şimşek, enfleasyondaki düşüş trendinin sürdüğünü ve enflasyonun yıllık olarak 10 aydır gerilediğini ifade etti.
Mayıs 2023’te 55 milyar doları aşan cari açığın, şubat ayı itibarıyla 12,8 milyara gerilediğini aktaran Şimşek, altın ithalatı hariç bakıldığında Türkiye’nin artık cari fazla verdiğini belirtti. Petrol fiyatlarındaki gerilemeyi Türkiye’nin lehine bir gelişme olarak nitelendiren Bakan, bu durumun cari açığın düşmesine katkı sağlayacağını dile getirdi.
Bakan, makroekonomik istikrar ve reform programının uygulanmakta olduğu bu dönemde 1 milyon yeni istihdamın yaratılmasının büyük bir başarı olduğunu belirtti. Küresel belirsizliklerin ve iç-dış talepten kaynaklanan yavaşlamanın ekonomik aktivite üzerinde geçici etkilere yol açabileceğini belirten Şimşek, ancak sürdürülebilir ve kapsayıcı büyüme için sağlam temellerin inşa edilmesi gerektiğini vurguladı.
Sürdürülebilir büyüme için güçlü gerekçelerin bulunduğuna dikkat çeken Şimşek, her küresel kriz döneminin beraberinde fırsatlar da getirdiğini ifade etti. Türkiye’nin potansiyeline inandıklarını ve bu potansiyeli gerçekleştirmek için güçlü bir program uyguladıklarını aktardı.
