Araştırmalar, çocukluk döneminde gösterilen basit bir davranışın, bireylerin ilerleyen yaşlarındaki başarı ve yaşam kalitelerini büyük ölçüde etkilediğini ortaya koydu.
Stanford Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen kapsamlı bir çalışmaya göre, çocuklukta “özdenetim” sergileyen bireyler, yetişkinliklerinde daha yüksek akademik başarı, daha sağlam kariyer ve daha güçlü sosyal ilişkiler geliştirmekte.
MARŞMELOV TESTİ
Bu bulgular, 1960’larda gerçekleştirilen ünlü “Marshmallow Testi”ne dayanmaktadır. Söz konusu araştırmada, çocuklara hemen yemeleri için bir adet marshmallow veriliyor ve eğer 15 dakika beklerlerse ikinci bir marshmallow alacakları söyleniyordu. Testin sonuçları dikkat çekici, beklemeyi tercih eden çocuklar, yıllar sonra daha yüksek eğitim düzeyine, daha iyi gelir seviyesine ve daha az riskli davranışlara sahip bireyler haline geldi.
GELECEKTE ETKİSİ BÜYÜK OLUYOR
Uzmanlar, özdenetimin sadece sabırla ilgili olmadığını vurguluyor. Bu yetenek, hedefe odaklanabilme, anlık hazlardan kaçınma ve planlı hareket etme becerisini de içermektedir. Psikologlara göre, çocuk yaşta “şimdi değil, sonra” diyebilen bireyler, yetişkinlikte uzun vadeli hedeflere sadık kalabiliyor. Bu durum, onları hem eğitim hem de iş yaşamında daha başarılı kılmaktadır.
AİLE TUTUMLARI ÖNEM TAŞIYOR
Çocukluk döneminde özdenetim becerisinin gelişiminde aile tutumlarının önemli bir rol oynadığı ifade ediliyor. Aşırı korumacı ya da kontrolcü ebeveynler yerine, çocuklara sorumluluk alanı tanıyan aileler, onların kendi kararlarını almasına ve sonuçlarını görmesine olanak tanıyor.
Uzmanlar, çocukların hata yapmasına izin verilmesi gerektiğini vurguluyor. Deneyim yoluyla öğrenilen sabrın, ileride kalıcı bir öz disipline dönüşeceğine dikkat çekiyorlar.
Araştırmacılar, günümüz çocuklarının teknoloji ile iç içe büyümesinin özdenetim becerilerini zayıflatabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Sürekli uyarıcılara maruz kalan çocukların dikkat süreleri kısalıyor ve anlık tatmine yönelme eğilimleri artıyor. Uzmanlara göre, bu durumu dengelemek amacıyla ekran süresinin sınırlandırılması, kitap okuma, doğa etkinlikleri ve yaratıcı oyunların teşvik edilmesi gerekiyor.
UZMANLAR BU UYARILARI SIRALIYOR
Çocuk gelişimi uzmanları, ebeveynlere şu önerilerde bulunuyor:
– Çocuğunuza küçük bekleme görevleri verin (örneğin: “Tatlıyı yemeden önce masayı toplayalım.”)
– Hedeflerine ulaştığında övgüyle ödüllendirin, sadece sonuç için değil çaba için de takdir edin.
– Başarısızlıkları “ders” olarak görmesini öğretin.
Bu tür davranışlar, çocuklarda sabır, özdenetim ve hedef odaklılık gibi temel yaşam becerilerini güçlendiriyor ve bunlar, gelecekteki başarıyı belirleyen en önemli unsurlar arasında yer alıyor.
