BRICS dışişleri bakanları, ABD Başkanı Trump’ın uygulamaya koyduğu yeni gümrük vergilerini ele almak üzere toplantıda bir araya geldi.
Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde yapılan bu toplantının, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın yer aldığı ve son dönemde altı yeni üye ile genişleyen BRICS grubunun, ticaretteki “tek taraflı önlemler” ile ilgili ortak bir bildiri yayınlamasıyla sonuçlanması bekleniyor. Brezilyalı Büyükelçi Mauricio Lyrio, “Bakanlar, çok taraflı ticaret müzakerelerini ticaretin temel hareket ekseni olarak yeniden vurgulayan bir deklarasyon üzerinde çalışıyor” açıklamasını yaptı.
Bunun yanı sıra Lyrio, “Herhangi bir kaynaktan gelen tek taraflı önlemlere yönelik eleştirilerini de yineleyecekler; bu durum BRICS ülkelerinin uzun süredir sürdürdüğü bir tutumdur” şeklinde konuştu. Geçtiğimiz yıl Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Etiyopya, Endonezya ve İran’ın katılımıyla genişleyen BRICS, ABD’nin ticaret politikalarından kaynaklanan önemli zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Çin, ABD’ye yaptığı ihracatlarda yüzde 145’lik gümrük vergisi ile karşılaştıktan sonra bildiride daha sert bir dil kullanılması için baskı yaptı. Ancak müzakerelere aşina bir kaynağa göre, nihai metin eleştirel olacak, fakat doğrudan kutuplaştırıcı bir üslup içermeyecek.
Trump, BRICS ülkelerinin ticarette doları devre dışı bırakan ortak bir para birimi oluşturma girişimlerine karşı çıkarak, böyle bir durumun gerçekleşmesi halinde yüzde 100 oranında ek gümrük tarifeleri uygulama tehdidini savunmuştu. Reuters’in Şubat ayında bildirdiğine göre, Brezilya BRICS dönem başkanlığı süresince ortak para birimi hedefini şimdilik askıya almış durumda. Ancak izlenen gündem, küresel ticarette ABD dolarına olan bağımlılığın azaltılması için fırsatlar sunabilir.
Kasım ayında Brezilya’nın ev sahipliğinde düzenlenecek Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi’ne hazırlık çerçevesinde, BRICS dışişleri bakanları iklim finansmanı üzerinde ortak bir tutum belirleme meselesini de tartışacak. Bu konu, Brezilya’nın dönem başkanlığı açısından büyük önem taşımaktadır.
BRICS NEDİR?
BRICS terimi, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın ekonomilerine işaret eden bir kısaltmadır. Bu ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinden oluşan BRICS, ilk olarak 2011 yılında Güney Afrika’nın birliğe katılmasıyla genişlemiştir. Özgün dört üye BRIC (ya da İngilizce “the BRICs”) olarak anılmaktaydı. Aynı yıl Çin’in Sanya kentinde düzenlenen zirveye katılan Güney Afrika Cumhurbaşkanı Jacob Zuma ile birlikte grup adı BRICS olarak değiştirilmiştir.
BRICS ülkeleri arasındaki ilişkiler, eşitlik, karşılıklı saygı ve ortak menfaat ilkeleri üzerine inşa edilmiştir. “BRIC” terimi, 2001 yılında o dönemdeki Goldman Sachs başkanı Jim O’Neill tarafından “Building Better Global Economic BRICs” başlığı altında ortaya atılmıştır. Orijinal dört üye olan Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in dışişleri bakanları, Eylül 2006’da New York’ta bir araya gelmiştir. Daha kapsamlı bir diplomatik buluşma ise 16 Haziran 2009’da Rusya’nın Yekaterinburg şehrinde gerçekleşmiştir.
Afganistan, Arjantin, Lübnan, Endonezya, Meksika ve Türkiye, BRICS grubuna tam üyelik konusunda ilgilerini ifade etmişlerdir. İran, Mısır, Nijerya, Sudan, Suriye ve en son Bangladeş ile Yunanistan ise BRICS’e katılma aşamasında adımlar atabileceklerini belirtmişlerdir.
