Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, BM Güvenlik Konseyi’nin savaşları önleme ve barışı koruma gibi hayati bir görevde kronik olarak başarısız kaldığını dile getirdi.
BMGK, zorla yerinden edilmenin etkilerine dair bir oturum gerçekleştirdi.
Bu oturumda, üye ülkeleri bilgilendiren Grandi, dünya genelinde şu anda bir “savaş mevsimi ve kriz dönemi” yaşandığını ifade etti.
Sudan’dan Ukrayna’ya, Sahel’den Myanmar’a, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden Haiti’ye kadar birçok noktada şiddetin belirleyici bir özellik haline geldiğine dikkat çeken Grandi, Gazze’deki durumun daha da kötüleşemeyeceği düşünülürken her geçen gün yeni bir umutsuzluk seviyesine ulaşıldığını vurguladı.
Grandi, “Bu Konsey’in üyelerine zaten bilmediğiniz bir şey söylemediğimin farkındayım. Bu bile başlı başına bir sorun. Ancak ne yazık ki bu, dünyamızın gerçeğidir. Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne göre, 120 çatışma sürekli devam ediyor ve her biri barışın zayıf olduğu ve savaşın düşmanlara büyük acılar yaşatılarak sona erebileceği inancıyla körükleniyor. Geriye teslim olma veya yok edilme seçenekleri kalmıyor.” dedi.
Bunun yanı sıra, yalnızca mutlak askeri zaferin yeterli olacağı düşüncesiyle “körleşmiş” bir halde, bir zamanlar saygı duyulan uluslararası insancıl hukukun kurallarının göz ardı edilmesinin şaşırtıcı olmadığını dile getiren Grandi, durumu “çılgınlık” olarak nitelendirdi.
“BMGK görevini yerine getirmekte başarısız oluyor”
Grandi, savaşları önlemek, durdurmak ve barış ile güvenliği korumanın BMGK’nin sorumluluğu olduğunu hatırlatarak, “Bu sizin birincil görevinizdür. Çok üzülüyorum ama bu kuruluşun sürekli olarak görevini yerine getirememesi büyük bir sorumluluktur.” ifadelerini kullandı.
BMGK’nin diplomasinin yenilgisini kabul etmemesi gerektiğini vurgulayan Grandi, şimdiki oturumda, çatışmaların ilk kurbanları olan ve zulmün en görünür belirtileri haline gelen 123 milyon zorla yerinden edilmiş kişi adına konuştuğunu ifade etti.
Grandi, zorlu koşullara maruz kalan bu insanların güvenlik arayışında olduğunu ve güvenli bir dönüş umudunu devam ettireceğini belirtti. “Biliyorum ki onlar pes etmeyecek ve bizim de pes etmemizi istemeyecekler.” dedi.
Mültecileri barındırma, koruma ve yardım etme konusunun kaçınılmaz olduğunu belirten Grandi, buna karşın ülkelerin kendi kararlarını aldığını vurguladı.
Grandi, “Ancak bu durumda, mültecilere ev sahipliği yapan ülkeler doğru kararları veriyorlar. Onlar üzerlerine düşeni yerine getiriyor. Biz insani yardım çalışanları sahada kendi görevimizi yapıyoruz. Siz de kararlılıkla ve birlikte iş yapmalısınız.” dedi.
İnsanların gerçek ihtiyacının adil bir barış olduğunu belirten Grandi, “Barışı pasif bir şekilde elde edemezsiniz ya da sadece zamanla oluşmasını bekleyemezsiniz. Bu yüzden, beklenmedik fırsatlar doğduğunda bunları değerlendirmeye hazır olmalı ve hesaplı riskler almaya istekli olmalısınız.” açıklamasında bulundu.
“Bir zamanlar sizler de mülteciydiniz”
Suriye’deki gelişmelere ilişkin bilgiler veren Grandi, yıllar geçtikten sonra yerinden edilmiş milyonlarca Suriyeli için umut ışığında bulunabileceğini ifade etti.
Suriyeli 4,5 milyon kişinin komşu ülkelerde mülteci durumda olduğunu hatırlatan Grandi, “Onların Suriye’de kalıp kalmayacakları veya Avrupa’ya yeniden yer değiştirip gitmeleri, elbette ki öncelikle ilgili makamların kararlarına bağlıdır. Ancak bu durum büyük ölçüde sizin risk almaya istekli olmanıza da bağlıdır.” şeklinde konuştu.
Grandi, insani yardım finansmanının mevcut durumu hakkında da bilgiler vererek, bağışçı ülkelere “Yardım, istikrardır.” mesajını iletti.
Yardım bütçelerinin dondurulması veya kesilmesinin milyonlarca insan için ölümcül sonuçlar doğurabileceğini belirten Grandi, çok taraflılığın krizlere çözüm bulmak için hayati önem taşıdığını ifade etti.
Bugün yürütülen çalışmaların, kapasitenin üçte bir oranında daralmasına yol açabileceğini de vurgulayan Grandi, diğer BM ajanslarının da benzer küçülme hazırlıkları içerisinde olduklarını bildirdi.
Eğer yardımlar dondurulmaya ve kesintilere devam ederse, insani yardım sisteminin ciddi bir daralma yaşanacağına dikkat çeken Grandi, “Bu eğilim sürdüğü takdirde, daha az kaynakla daha fazla iş yapmamız mümkün olmayacak.” ifadelerini kullandı. Ayrıca, mevcut durumda daha az kaynakla daha az faaliyet sürdürüldüğünü belirtti.
Grandi, zorla yerinden edilmenin tüm BMGK üyelerini ilgilendirdiğini hatırlatırken, “Bir zamanlar sizler de mülteci oldunuz. Bir zamanlar sizler de sığınma arayanlara kapınızı açtınız. Şimdi bu masada oturuyorsunuz, savaşların sona erdirilmesi ve barışın sağlanması sorumluluğu ile. Başarılı olmak zorundasınız. Bu sadece yerinden edilmiş insanlara değil, aynı zamanda kendinize de bir borçtur.” şeklinde konuştu.
