Avusturya, 1 Mayıs itibarıyla ilk ve ortaokullarda cep telefonları ve akıllı saatler gibi dijital cihazların kullanımını yasaklayacağını duyurdu. Bu açıklama, ülkede bu tür kısıtlamaların yeniden tartışılmasına yol açtı.
Geniş bir nüfusun, özellikle gençlerin ekranlar karşısında geçirdikleri süreler, manipülasyon, dijital zorbalık, yanlış bilgi yayılımı, nefret söylemi, mahremiyet ihlalleri, dolandırıcılık ve siber güvenlik konularında kaygıları artırarak ülkelerin akıllı telefonlara ve sosyal medya platformlarına yönelik düzenlemelere yönelmesine neden oldu.
Araştırmalar, sosyal medya ile akıllı telefonların aşırı kullanımının çocuklarda anksiyete, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu ve depresyon gibi ruh sağlığı sorunlarını artırdığını, ayrıca kötü duruş ve obezite gibi fiziksel sağlık sorunlarına da yol açtığını ortaya koyuyor.
Çocukların kontrolsüz bir şekilde internet ortamında vakit geçirmesinin yaygınlaşması, ülkelerin dijital cihazların kullanımına ve sosyal medya platformlarına getirdikleri kısıtlamaları gündeme taşıdı.
Avrupa
Birçok Avrupa ülkesinde, belirli yaş gruplarındaki çocukların sosyal medya hesabı açabilmesi için ebeveyn izni gerektiren yasalar yürürlükte bulunmaktadır.
Avusturya’nın yeni düzenlemesinde ise, öğrencilerin okulda bulundukları süre boyunca cep telefonları ve akıllı saatler gibi dijital cihazları kullanmalarına izin verilmeyecek. Ancak, aileleriyle kısa süreli irtibat Kurmalarına izin verilecektir.
Okul kurallarına uymayan öğrencilerin telefonlarına öğretmenlerce geçici olarak el konulacak ve eğer ihlal tekrarlanırsa, bu telefonlar yalnızca velilere iade edilecektir.
Fransa, 2023 itibarıyla 15 yaşın altındaki çocukların sosyal medya hesabı açabilmesi için ebeveyn izni gerektiren bir yasayı kabul etti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron önderliğindeki bir komisyon, 2024 Nisan ayında 11 yaş altı için cep telefonu yasağı ve 13 yaş altı için internet bağlantılı telefon yasağı gibi daha katı düzenlemeler önerdi.
Almanya’da, 16 yaşın altındaki çocukların sosyal medya kullanımında ebeveyn izni gerekli olsa da, bu iznin kontrol edilmesinin zorluğu düzenlemenin uygulanmasını zorlaştırıyor. Hessen eyalet hükümetinin ise okullarda akıllı telefonların kullanımını yasaklayacağı bildirildi.
Belçika, 2018’den bu yana ebeveyn izniyle sosyal medya hesabı açabilmek için minimum yaşın 13 olduğu yasanın uygulandığı bir ülke. İtalya ise 14 yaşından küçüklerin sosyal medya hesabı açabilmesi için ebeveyn iznini zorunlu kılmaktadır.
Amerika
Amerika kıtasındaki bazı ülkeler, sosyal medyanın çocuklar üzerindeki potansiyel olumsuz etkileri dikkate alarak çeşitli düzenlemelere yöneldi. ABD’nin bazı eyaletlerinde, okullarda cep telefonlarına erişimin kısmen ya da tamamen yasaklandığı belirtilmektedir.
Florida, 2023’te sınıfta cep telefonlarının kullanımının yasaklanması ve okullardaki Wi-Fi ağlarından sosyal medyaya erişimi engelleyen yasayı kabul eden ilk eyalet oldu.
Bazı eyaletlerde uygulanacak kısıtlamaların yanında, ABD’de meydana gelen silahlı saldırıların da ebeveynler arasında çocukların telefonlarına erişim sınırlamaları konusunda kaygı oluşturduğu ifade ediliyor. Ebeveynler, acil durumlarda çocuklarına ulaşım sağlamak adına bu kısıtlamaları her zaman olumlu değerlendirmiyor.
Venezuela’da ise çocukların sosyal medya kullanımına yönelik kısıtlamalar tartışılmakta. Ülkede, TikTok’un “meydan okuma videoları” ile 3 çocuğun ölümünden sorumlu tutulmasının ardından, ilgili şirketten bu konuda önlem alması talep edildi. Venezuela Yüksek Mahkemesi, TikTok’a önlemleri almadığı gerekçesiyle 10 milyon dolar ceza verdi.
Brezilya Kongresi, ilk ve ortaokullarda cep telefonlarının kullanımını yasaklama kararı aldı. Bu yasa, Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın onayı ile 14 Şubat’ta yürürlüğe girdi. Yeni düzenleme, cep telefonlarının yalnızca pedagojik amaçlarla ve öğretmen gözetiminde kullanılmasına olanak tanıyor.
Asya ve Avustralya
Avustralya’da, 16 yaş altındaki çocukların sosyal medya erişimini yasaklayan yasa tasarısı 28 Kasım 2024’te kabul edildi. Bu tasarı, sosyal medya şirketlerine uygulama yapmaları için 12 aylık bir süre tanıyor.
Sosyal medya platformları, bu süre içinde 16 yaşından küçük çocukların erişimini sınırlandıracak düzenlemeler yapmak zorundadır. Aksi halde, Facebook, TikTok, Snapchat, Reddit, Instagram ve X gibi platformlar 33 milyon dolara kadar para cezası ile karşılaşabilir.
Endonezya Sağlık Bakanlığı Ruh Sağlığı Müdürü İmran Pambudi, 2 Aralık 2024’te Avustralya’nın 16 yaş altındaki çocuklara sosyal medya yasağını gündem almasına atıfta bulunarak benzer bir adım atmayı düşündüklerini ifade etti.
Pambudi, çocukların sosyal medyayı kullanımı üzerindeki denetim sorumluluğunun ailelere ait olduğunu belirtti ve yeni düzenlemenin hayata geçirilmesinin en az 3 yıl sürebileceğini kaydetti.
Hindistan’da sosyal medya platformlarına erişim kapsamında, yaş sınırlandırması bulunmamaktadır. Ancak 2023’te kabul edilen Dijital Kişisel Verilerin Korunması Yasası çerçevesinde, 18 yaş altındaki çocukların kişisel verilerinin işlenmesi için ebeveyn onayı gerekmektedir. Ancak bu durum, 18 yaş altındaki çocukların sosyal medyaya erişim kısıtlaması getirmemektedir.
Güney Kore’de de benzer şekilde, çocukların sosyal medya erişimini sınırlayan bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Ancak Seul yönetimi, sosyal medya hesaplarına erişim için 14 ya da 16 yaş sınırı getirmeyi planlıyor. Bu konuda detayların yetkililerce belirleneceği ifade ediliyor.
