Dermatoloji Uzmanı Dr. Kadir Kaya, Cilt Kanseri Farkındalık Ayı sebebiyle önemli açıklamalarda bulundu. Cilt kanserinin, ciltteki hücrelerin kontrolsüz bir biçimde çoğalması ve anormal bir şekilde büyümesi sonucu ortaya çıktığını ifade eden Uzm. Dr. Kaya, “En yaygın türleri bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve malign melanomdur. Melanom haricindeki türler genelde daha yavaş seyrederken, melanom açığa çıktığında hızlı bir şekilde ilerleyerek ciddi hayati tehditler oluşturabilir” dedi.
‘ÇOCUKLUKTAKİ ŞİDDETLİ GÜNEŞ YANIKLARI ÖNEMLİ RİSK FAKTÖRÜ’
Cilt kanserinin oluşumunda çevresel ve genetik etkenlerin büyük rol oynadığını vurgulayan Uzm. Dr. Kaya, “Ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalma, bu hastalığın en kritik sebeplerindendir” şeklinde konuştu.
Uzm. Dr. Kaya, cilt kanseri için risk faktörlerini şu şekilde sıraladı:
Uzun süre güneş ışınlarına maruz kalmak,
Açık ten, açık saç ve göz rengi ile çilli cilt yapısına sahip olmak,
Ailede cilt kanseri geçmişinin bulunması,
Bağışıklık sisteminin zayıf olması,
Çocukluk döneminde yaşanan şiddetli güneş yanıkları.
İleri yaş,
Vücutta çok sayıda ben bulunan bireyler,
Uzun süre açık havada çalışan meslek grupları (çiftçiler, balıkçılar, inşaat işçileri),
Solaryum kullanımı,
Belirli kimyasal ve fiziksel kanserojen maddelere maruz kalmak.
“TÜM KANSERLER ARASINDA CİLT KANSERİNİN PAYI YüzDE 10-15”
Türkiye’deki cilt kanseri görülme sıklığı hakkında bilgi veren Uzm. Dr. Kaya, “2023’te yayınlanan Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı’na göre cilt kanseri sıklığı 100.000 kişide yaklaşık 20-30 arasında değişmekte ve bu oran giderek artmaktadır. Tüm kanser vakaları içinde cilt kanserlerinin payı ise yüzde 10-15 gibi dikkate değer bir oran oluşturmaktadır. Ülkemizde en sık rastlanan türler melanom dışı deri kanserleridir; melanom ise nadir görülmektedir (yaklaşık 100.000’de 1 oranında)” ifadelerini kullandı.
“SON 10 YILDA ARTIŞ SÖZ KONUSU”
Son on yıl içinde Türkiye’deki cilt kanseri vakalarında belirgin bir artış yaşandığını aktaran Uzm. Dr. Kaya, “Bu artışın başlıca nedenleri arasında yeterli güneş koruma önlemlerinin alınmaması, nüfusun yaşlanması, solaryum kullanımında meydana gelen artış ve sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaşması ile erken tanının artması sayılabilir” dedi.
BENLERDE ŞEKİL, RENK VEYA BÜYÜKLÜK DEĞİŞİMİNE DİKKAT!
Cilt kanserinin bazı belirtilerini sıralayan Uzm. Dr. Kaya, bunları şu şekilde belirtti:
Benlerde şekil, renk veya büyüklük değişimi.
Kanayan, kabuklanan veya uzun süredir iyileşmeyen yaralar.
Düzensiz kenarlı, birden fazla renk tonuna sahip lekeler.
“MELANOM TİPİ CİLT KANSERİ GENÇLERDE DE GÖRÜLEBİLİR”
Cilt kanserinin genellikle 50 yaş üstü bireylerde daha sık görüldüğünü belirten Uzm. Dr. Kaya, “Ancak genç yaşlarda da cilt kanseri görülebilmektedir. Özellikle melanom tipi kanserlerin genç yetişkinlerde de rastlanması, bu hastalığın her yaş grubunda ciddiyetle ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır” dedi.
Diyagnostik süreçten bahseden Uzm. Dr. Kaya, “Cilt kanserinin teşhisinde öncelikle detaylı bir dermatolojik muayene gerçekleştirilir. Şüpheli lezyonlar, ‘dermatoskop’ adı verilen özel bir aletle incelenir. Gerekli durumlarda biyopsi yapılarak patolojik inceleme yapılabilir. Erken teşhisin tedavi başarısını doğrudan etkilediğini unutmamak gerekir” açıklamasında bulundu.
CİLT KANSERİNDEN KORUNMA YOLLARI
Cilt kanserinden korunmak için çevresel risk faktörlerinden kaçınmanın önemli olduğunu belirten Uzm. Dr. Kaya’nın önerileri şöyle:
Güneş ışınlarının en yoğun olduğu 10.00-16.00 saatleri arasında doğrudan güneşe çıkmaktan kaçının.
Eğer dışarıda bulunmanız zorunluysa gölgede kalmaya dikkat edin.
UVA ve UVB ışınlarına karşı koruma sağlayan, SPF 30 ve üzeri geniş spektrumlu güneş koruyucu ürünler kullanın; bunları her iki saatte bir yeniden uygulamayı unutmayın. Yüzdükten veya aşırı terledikten sonra koruyucunuzu mutlaka yenileyin.
Geniş kenarlı şapkalar ve uzun kollu giysilerle fiziksel koruma sağlayın. Gerekirse şemsiye de kullanabilirsiniz.
Çocuklara güneşten korunma bilincini aşılayın.
Solaryum kullanımından uzak durun.
Vücudunuzdaki benleri ve lekeleri düzenli olarak gözlemleyin; yılda en az bir kez dermatoloji uzmanına görünmeyi ihmal etmeyin.”
TEDAVİ YOLLARI
Tedavi yöntemlerine değinen Uzm. Dr. Kaya, “Cilt kanserine yönelik uygulanacak tedavi şekli, kanserin tipi, büyüklüğü, yerleşim yeri, derinliği ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak şekillenir. Cerrahi eksizyon (kanserli dokunun çıkarılması) en yaygın uygulanan yöntemken, bazı hastalarda kriyoterapi, küretaj, elektrokoterizasyon, fotodinamik tedavi, topikal ilaç tedavileri, radyoterapi veya immünoterapi gibi farklı seçenekler de kullanılabilir. Özellikle melanom gibi agresif seyreden türlerde, erken tanı kritik bir öneme sahiptir. İleri evre vakalarda ise sistemik tedavilere ihtiyaç duyulabilir.”
“BAZI ÖNLEMLERLE BÜYÜK ÖLÇÜDE ÖNLENEBİLİR”
Cilt kanserinin alınacak çeşitli önlemler ile büyük oranda engellenebileceğine dikkat çeken Uzm. Dr. Kaya, “Bu konuda farkındalık yaratmak, güneşten korunmayı bir alışkanlık hale getirmek ve düzenli doktor kontrollerini aksatmamak önemlidir. Mayıs ayı, bu konuda toplumda bilinç oluşturmak için iyi bir fırsat sunuyor. Cildinizde veya benlerinizde fark ettiğiniz herhangi bir değişiklikte zaman kaybetmeden bir dermatoloji uzmanına başvurmayı ihmal etmeyin” şeklinde konuştu.
