ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan tarihinde Beyaz Saray’da yaptığı bir etkinlikte, 185 ülkeye yönelik karşılıklı tarifeler uygulayan bir kararnameyi imzaladı. Bu düzenleme ile birlikte, ABD’nin pek çok ticaret ortağından ithal edilen ürünlere yüzde 10 ila 50 arasında değişen gümrük tarifeleri getirilmeye başlandı.
Türkiye, Birleşik Krallık, Brezilya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Yeni Zelanda, Mısır ve Suudi Arabistan gibi ülkeler için yüzde 10 gümrük vergisinin uygulanacağı bildirildi.
Trump yönetimi tarafından yürürlüğe konan yeni gümrük tarifelerinin, başta Çin ve Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere birçok ülkenin ABD pazarındaki rekabet gücünü zayıflatacağı ve bunun Türkiye için önemli bir fırsat yaratacağı öngörülüyor.
“ABD, KARŞILIKLI GÜMRÜK VERGİLERİNİ ‘MÜZAKERELER’ İÇİN BİR GÜÇ OLARAK GÖRÜYOR”
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünya ekonomik düzeninin uzun bir aradan sonra yeniden korumacılık yönüne döndüğünü ve gümrük duvarlarının yükseldiğini belirtti.
Avdagiç, ABD’nin karşılıklı gümrük vergilerini müzakerelerde bir güç unsuru olarak kullandığını vurgulayarak, “Türkiye, sadece 11 ülkeye uygulanan yüzde 10 temel tarifeyle ağır Trump vergilerinin arasına katılmamış bulunuyor. ABD’nin 185 ticaret ortağının bu tarifelerden nasıl etkileneceğini anlamak için, ABD ve diğer ülkelerle yapılacak müzakereleri ve Çin ile olası misillemeleri dikkatle izlemek gerekiyor,” dedi.
2024 yılında Türkiye’nin ABD’nin en çok ihracat yaptığı ikinci ülke olacağına dikkat çeken Avdagiç, “ABD’ye 16,4 milyar dolar mal ve hizmet satışı gerçekleştirdik. 340 milyon nüfuslu bir ülkeye bundan çok daha fazlasını satabileceğimiz açık,” ifadelerini kullandı.
Avdagiç, Türk iş dünyasının ülkenin yüzde 10’luk tarife grubunda olduğunu değerlendirebilme imkanına sahip olduğunu belirterek, “Bu kapsamda iş dünyamızın Trump’ın gümrük vergilerini analiz ederek ürün ve rekabet stratejilerini gecikmeden belirlemesi gerekiyor. Türk iş dünyası, Trump vergilerinin Türkiye’yi olumlu bir şekilde ayrıştırmasını avantajlı bir fırsata dönüştürmelidir,” dedi.
“AVRUPALI VE UZAK DOĞULU FİRMALAR YATIRIM İÇİN TÜRKİYE’YE GELMEYİ DÜŞÜNEBİLİR”
Tarife oranlarının Türkiye’den yüksek olmasının, Avrupalı ve Uzak Doğulu firmaların yatırım için Türkiye’yi dikkate almaları yönünde düşünceler geliştirebileceğini belirten Avdagiç, ABD’nin ek gümrük vergileri nedeniyle Türkiye’den mal almayı tercih etmesinin, Türkiye’de üretim için Avrupa ve Çin gibi birçok ülkeden doğrudan yatırımları artırabileceğini ifade etti.
Avdagiç, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye’de yeniden pozisyon alması için önemli bir fırsat sunabileceğini kaydederek, “Türkiye’nin bu fırsatı değerlendirmesi, ihracat sektörlerini güçlendirmesi ve yeni pazarlar bulma stratejisine bağlı olacaktır,” dedi.
Trump’ın gümrük vergilerini duruma göre stratejik bir araç olarak kullandığına dikkat çeken Avdagiç, “Örneğin, 2018 yılında çelik ve alüminyum için getirilen gümrük vergilerinin iki katına çıkarılması hala akıllardadır. Bu durum, temkinli bir iyimserlikle ilerlememiz gerektiğini gösteriyor,” şeklinde konuştu.
Avdagiç, ticaret savaşlarının ülkelerin politikalarını etkileyeceğini de sözlerine ekleyerek, “ABD’nin yüzde 10’luk avantajlı gümrük vergisi dilimi, Türkiye’nin bölgesel güç statüsünü genişletmesini sağlayabilir. Türkiye’nin yeniden başlayacak olan Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Ekonomik Diyaloğu ile dünya ekonomik ve siyasi sisteminde daha konumlu bir yer edinmesi mümkün olacaktır,” dedi.
“YENİ REKABET KOŞULLARINA, DERSİMİZE ÇOK İYİ ÇALIŞARAK HAZIRLANMALIYIZ”
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, Donald Trump’ın 20 Ocak’ta ABD Başkanlığına oturmasından sonra imzaladığı neredeyse her kararın, dünya siyasal ve ekonomik dengelerini sarstığını belirtti.
Bahçıvan, “Son olarak imzalanan yeni vergi tarifeleri, küreselleşmenin öne çıktığı bir dünyadan, korumacılık ve ticaret savaşlarının ön plana çıktığı bir dünyaya geçişimizin en somut örneği olmalıdır,” ifadelerini kullandı.
Bu süreçlerin öngörülemez ve hızlı bir şekilde ilerlediğine dikkat çeken Bahçıvan, “Ülkemizi de doğrudan etkiliyor. Bu nedenle yeni gelişmelere son derece stratejik bir bakış açısıyla yaklaşmalıyız. Özellikle rekabeti radikal bir şekilde değiştirecek bu tarifelere karşı hazırlıklı olmalıyız. Çünkü karşımızda durumu tam olarak kavrayamayacağımız ölçekte bir tablo bulunuyor,” dedi.
“ABD’NİN TÜRKİYE’YE GÖRECE DAHA POZİTİF BİR YAKLAŞIM İÇİNDE OLUNDUĞUNU GÖRÜYORUZ”
Bahçıvan, ABD’nin yeni gümrük tarifeleri incelendiğinde, endüstriyel ülkeler içerisinde Türkiye’ye karşı daha olumlu bir yaklaşım sergilendiğini vurguladı.
Çin, Japonya, AB ve Güney Kore gibi ülkelerin ortalama yüzde 25’leri bulan vergilerine karşılık, Türkiye’ye yönelik yüzde 10’luk verginin, Türkiye’nin yatırım ve dış ticaret rekabet koşullarını iyileştireceğini söyledi. Bahçıvan, “Önümüzdeki dönem, ekonomimiz ve sanayimiz için nokta hedefli fırsatlar ortaya çıkaracak; ancak bu sürecin bazı riskleri de beraberinde getirebileceğini dile getirdi. Bu nedenle sektörel anlamda özel hazırlıklar yapılması kritik önem taşımaktadır,” dedi.
Bahçıvan, sektörel fırsatları değerlendirecek stratejik bir çalışmanın gerekli olduğunu vurgulayarak, “Ayrıca rekabet dersimizi iyi çalışarak bu tarihi fırsatı akıllıca değerlendirmeliyiz. Ama çalışmamız gerektiğini unutmamalıyız,” dedi.
“ÖZELLİKLE İHRACATÇI BİRLİKLERİ BU BÖLGEDE YAPILACAK FUAR VE ORGANİZASYONLARIN SAYILARINI ARTIRMALI”
Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın, Türkiye’nin rekabetçiliğinin artığını, yeni şartların doğru değerlendirilmesi halinde pozitif anlamda yeni fırsatlar oluşturabileceğini söyledi.
Aydın, ABD’deki yüksek satın alma gücünün, hemen hemen her ülkenin ekonomik olarak ilgisini çektiğini belirtti ve “Herkes bu pazarda yer almak isterken, Türkiye olarak şüphesiz biz de bu pazarda olmalıyız,” dedi.
Türkiye’ye getirilen yüzde 10 ek verginin, diğer oranlarla kıyaslandığında ülkeyi daha rekabetçi kıldığını söyleyen Aydın, “Bu yeni fırsatı iyi kullanabilirsek avantajlı bir konum elde edebiliriz. Bu sayede Amerika’ya olan satışların artması için iş dünyası ve tüm sivil toplum kuruluşları harekete geçmelidir. Özellikle ihracatçı birliklerinin bu bölgede yapılacak fuar ve organizasyonların sayılarını artırması gerekmektedir,” dedi.
Türk markalarının bu bölgede mağazalarını artıracak olmasının da avantaj sağladığını belirten Aydın, “Şu anki avantajla, pek çok markamız özellikle turist yoğun Amerika şehirlerinde daha fazla mağaza açmaya yönelecektir. ABD pazarında yüksek vergi oranı ile karşılaşan ülkelerin Türkiye’yi yatırım merkezi olarak tercih etme olasılıkları artmaktadır,” diye ekledi.
“TÜRKİYE ALTERNATİF BİR TEDARİKÇİ OLARAK ÖNE ÇIKABİLİR”
Türkiye Genç İş İnsanları Derneği (TÜGİAD) Başkanı Gürkan Yıldırım, Trump’ın ithalata yönelik vergi oranlarını duyurmasının ardından dünya piyasalarının dalgalanmaya başladığını ifade etti.
Yıldırım, ihracat açısından ABD’nin Çin ve AB’ye uygulayacağı yüksek vergilerin, bu bölgelerden yapılan ithalatı azaltabileceğini belirtti. “Bu durumda Türkiye, belirli sektörlerde ABD pazarına ihracatını artırma potansiyeli elde edebilir. Özellikle, bu bölgelerden tedarik sağlama konusunda Türkiye alternatif bir tedarikçi olarak öne çıkma fırsatına sahip,” dedi.
Yatırım açısından değerlendirildiğinde, Çin, AB ve Uzak Doğu ülkelerine getirilen yüksek vergilerin, bu bölgelerdeki bazı şirketlerin üretimlerini başka ülkelerde gerçekleştirmesine neden olabileceğine dikkat çeken Yıldırım, “Türkiye’nin uygun bir yatırım ortamı sunması halinde, bu şirketlerin yatırımlarını çekmesi mümkündür,” dedi.
Yıldırım, Türkiye’nin ABD ile gerçekleştireceği müzakerelerin vergi kararının etkisini azaltabileceğini belirterek, “İki ülke arasında yapılacak anlaşmalar, ticaret dengesini yeniden şekillendirebilir. Trump’ın vergi uyguladığı ülkelerle pazarlık imkanlarını açık bırakması, böyle bir olasılığın mümkün olduğunu gösteriyor,” ifadelerini kullandı.
